راهنمای تحصیل در آلمان
اطلاعات کامل در مورد تحصیل در آلمان
کشور آلمان امروزه به یکی از مهمترین کشورهای مقصد برای تحصیل و مهاجرت تبدیل شده است. شاید شما هم درو و برتان کسانی را داشته باشید که میخواهند برای تحصیل در آلمان اقدام کنند و شاید پیش خودتان فکر کنید دلیل علاقۀ این آدمها به این کشور چه میتواند باشد؛ حال آنکه کشورهای اروپایی دیگر نظیر فرانسه موقعیت تحصیلی بهتری را ارائه میدهند و محیط بهتری هم برای زندگی دارند. آلمان نه تنها برای ایرانیها، که برای علاقمندان تحصیل در کل دنیا یک مقصد عالی است و برای همین همیشه درخواست تحصیل در آلمان از دیگر کشورها بیشتر است. ما در این مطلب به بررسی دلایل بالا بودن میزان تقاضای تحصیل در آلمان میپردازیم و سپس اطلاعات جامعی در زمینۀ تحصیل در این کشور به شما ارائه میدهیم. پس با ما همراه باشید.
چرا باید آلمان را برای تحصیل انتخاب کرد؟
کشور آلمان امروزه یکی از قطبهای صنعت در دنیا شناخته میشود و هم تراز با کشورهایی نظیر ژاپن یا امریکا در حال رقابت در صنعت است. به همین دلیل به نیروی متخصص زیادی نیاز دارد تا با پرورش آنها به سبک و سیستم مورد نیاز خودش، آنها را در جهت ارتقا سطح کشورش به کار بگیرد. یکی از مهمترین دلایل علاقۀ ایرانیها به تحصیل در آلمانم رایگان بودن آن است. همان طور که میدانید دانشگاههای بسیار ممتازی در کشورهایی نظیر انگلیس، امریکا، فرانسه و غیره وجود دارد. اما تمامی این کشورها به ازای تحصیل در هر مقطع تحصیلی هزینه دریافت میکنند و باید از لحاظ اقتصادی در سطح خوبی باشید که بتوانید این هزینهها را با نرخ ارز این روزها تامین کنید. اما آلمان از این قاعده مستثتنا است و اگر بتوانید اول پذیرش دانشگاه و سپس ویزای شنگن آلمان را بگیرید به راحتی میتوانید در این کشور مشغول به تحصیل شوید و حتی یک یورو برای این تحصیل هزینه نکنید. به علاوه این کشور دانشگاههای بسیار ممتازی دارد و مدرک تحصیلی شما در سطح جهانی قابل قبول خواهد بود.
از نکات دیگری که میتوان جزو مزایای تحصیل در آلمان دانست این است که در برخی رشتهها و دانشگاهها این امکان برای شما وجود دارد که در کلاسهایی شرکت کنید که به زبان انگلیسی تشکیل میشود. همان طور که میدانید تحصیل در هر کشوری نیاز به دانش زبانی دارد و زبان آلمانی هم زبان سادهای برای یادگیری نیست. در آلمان این امکان وجود دارد که کلاسهای انگلیسی را شرکت کرده و به تدریج روی زبان آلمانیتان هم کار کنید . به این طریق دیگر نیاز نیست فشار و استرس متوجه نشدن درس را داشته باشید. به علاوه وقتی ویزای دانشجویی آلمان را در دست میگیرید میتوانید به تمامی کشورهای عضو اتحادیۀ شنگن سفر کنید و این یعنی میتوانید با یک تیر دو نشان بزنید و تجربههای فوق العادهای کسب کنید. این کشور رفاه خوبی را برای دانشجویانش فراهم میکند و مهمترین عامل این است که نه تنها پولی بابت تحصیل در آلمان پرداخت نمیکنید، که اجازۀ کار در دوران دانشجویی هم به شما داده میشود و میتوانید از پس هزینههایتان بر بیایید. شما میتوانید برای همسرتان هم ویزای همراه بگیرید و بعد از اتمام دورۀ تحصیل هم با اشتغال به کار میتوانید ویزای تحصیلی را به ویزای کاری تبدیل کرده و بعد از مدتی اقدام به اخذ کارت شهروندی آلمان نمایید و مهاجرت خود را به صورت کاملاً قانونی و درست به انجام برسانید.
آیا تحصیل در تمام دانشگاههای آلمان رایگان است؟
خب در کشور آلمان هم مثل هر کشور دیگری دانشگاههای خصوصی وجود دارد و هر دانشگاه با توجه به شرایط ایالتیاش میتواند قوانین و مقررات خودش را داشته باشد. اما اگر این دانشگاههای خصوصی را در نظر نگیریم، به صورت کلی تحصیل در آلمان رایگان است و دانشجویان آلمانی و غیر آلمانی میتوانند بدون نگرانی بابت هزینۀ تحصیل، روی درسشان تمرکز کنند. با این وجود برخی دانشگاهها ممکن است به خاطر خدمات خاصی که ارائه میکنند هزینۀ ناچیزی بالغ بر سیصد یورو در ترم دریافت نمایند که این جزو موراد خاص بوده و در همۀ دانشگاههای آلمان چنین خبری نیست. به علاوه دانشگاهها کارتها یا بلیتهایی هم به دانشجویان خودشان میدهند که دانشجو بتواند طی دورۀ تحصیل به صورت کاملاً رایگان از سیستم حمل و نقل شهری استفاده کند. با این حال اگر دنبال تحصیل در دانشگاههای خصوصی آلمان یا کالجهای این کشور هستید، باید بدانید که باید برای هر ترم بین پانزده تا بیست هزار یورو پرداختی داشته باشید.
سطح زبان برای تحصیل در آلمان چقدر باید باشد؟
گفتیم که برای تحصیل در آلمان برخی دانشگاهها و رشتهها به زبان انگلیسی هم برگزار میشود و برخی دیگر فقط نیاز به زبان آلمانی دارند. همان طور که میدانید برای اخذ پذیرش از دانشگاه باید طبق زبانی که رشتۀ شما تدریس میشود مدرک زبانی معتبری ارائه کنید. برای همین اگر رشتهتان نیاز به مدرک انگلیسی داشته باشد، باید مدرک آیلتس آکادمیک با حداقل نمرۀ شش و نیم را در دست داشته باشید و اگر نیاز به زبان آلمانی داشته باشد باید مدرک زبان B2 را در دست داشته باشید. البته در برخی رشتهها و دانشگاهها مدرک B1 هم قابل قبول است؛ در این باره حسابی باید تحقیق کنید و سپس طبق رشته و دانشگاهی که انتخاب کردهاید مدرک زبانتان را آماده نمایید. در این بین اگر نیاز به آیلتس شش و نیم داشته باشید و نمرۀ شما در آیلتس آکادمیک شش شده باشد، یا اگر نیاز به نمرۀ آلمانی B2 داشته باشید و نمرۀ شما در سطح B1 قرار بگیرد باز هم تحصیل در آلمان به کمک شما میآید و اجازۀ تحصیل به شما داده میشود؛ فقط اینکه باید زبانتان را آنجا تکمیل کرده و دوباره امتحان بدهید تا به سطح مورد نیاز برسید. البته نمرههایی که گفته شد برای سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد است و برای مقطه دکترا حتماً باید نمرۀ هفت آیلتس آکادمیک را برای تحصیل در آلمان در دست داشته باشید.
نمره بندی زبان آلمانی چگونه است؟
همۀ ما کمابیش با آیلتس و نمره بندیهایش آشنا هستیم. اما کمتر کسی از امتجان جامع زبان آلمانی و نمره بندیهای آن اطلاع دارد و برای همین لازم دیدم توضیح مختصری در این باره ارائه کن. البته این را بدانید که اخذ مدرک زبان برای رشتههای آلمانی فقط از کسانی که مقیم ایران هستند گرفته میشود و اگر خارج از ایران زندگی میکنید میتوانید بدون ارائۀ مدرک زبان آلمانی درخواست پذیرش دهید؛ حتی اگر چیزی از زبان آلمانی ندانید. امروزه برای اینکه مدرک زبان آلمانی شما مورد پذیرش دانشگاههای آلمان باشد باید مدرکتان را از جاهای معتبری مثل موسسۀ گوته در تهران یا انجمن فرهنگی اتریش دریافت کنید تا مورد قبول دانشگاههای آلمانی قرار بگیرد. البته که موسسات معتبر دیگری هم در سراسر کشور وجود دارد و باید در این مورد تحقیق کنید. اما بگذارید توضیح مختصری در مورد نحوۀ نمره بندی زبان آلمانی بدهم. سطح زبان آلمانی در سه سطح سنجیده میشود. اگر مبتدی باشید نمرات A1 و A2 می گیرید، اگر سطح زبانتان متوسط باشد B1 و B2 می گیرد و اگر سطح زبانتان پیشرفته باشد C1 و C2 می گیرید. این سطوح در قالب آزمونهایی به نام DSH یا TestDaF سنجیده میشوند. آزمون TestDaF آزمونی شبیه آزمون آیلتس است. این آزمون به صورت استاندارد طراحی شده و در سراسر دنیا برای سنجش میزان مهارت در زبان آلمانی گرفته میشود. اما آزمون DSH فقط در آلمان یا دانشگاههای این کشور برگزار میشود و سطح آزمون استاندارد و یکسان نیست و با توجه به دانشگاه ممکن است آسانتر یا سختتر گرفته شود.
تحصیل در آلمان؛ مقطع کارشناسی
اگر فردی هستید که دورۀ دبیرستان را در ایران گذرانده و میخواهد برای اولین بار در مقطع کارشناسی شرکت کند و میخواهد این مقطع را در آلمان بگذراند، باید بدانید که نیاز است حتماً یک دورۀ یک ساله کالج را بگذرانید تا مدرکی کعادل با دیپلم آلمانی را دریافت کنید و پس از آن میتوانید نسبت به تحصیل در مقطع کارشناسی اقدام کنید. این دورۀ یک سالۀ کالج فقط به زبان آلمانی برگزار میشود و بنابراین کسانی که میخواهند از این طریق به تحصیل در آلمان برسند باید حداقل مدرک B1 را داشته باشند. البته در این دوره میتوانید اشتغال به کار هم داشته باشید؛ اما کار فقط برای دوران میان ترم امکان دارد و در طول ترم امکان اشتغال برایتان فراهم نیست. در نتیجه کسانی که میخواهند در مقطع کارشناسی در آلمان درس بخوانند نیاز به یک دورۀ کالج دارند و برای تحصیل در این دوره باید به زبان آلمانی آشنایی لازم را داشته باشید و بتوانید از پس هزینههای یک سال زندگی در آلمان بر بیایید.
تحصیل در آلمان؛ مقطع کارشناسی ارشد
دورۀ کارشناسی ارشد در آلمان مثل ایران دو ساله است و برای اینکه بتوانید در این دوره از دانشگاههای آلمان پذیرش بگیرید بهتر است از دانشگاههای سراسری ایران فارغ التحصیل شده باشید و اگر هم از دانشگاه آزاد مدرک دارید، بهتر است نمرات و معدل خوبی داشته باشید. در غیر این صورت احتمال دریافت پذیرش برایتان ضعیف خواهد بود. جدا از این موضوع باید روی رزومۀ تحصیلیتان کار کنید تا بتوانید یک رزومۀ تحصیلی خوب و پر بار ارائه دهید و نظر دانشگاهها را به خودتان جلب کنید. در واقع تحصیل در این مقطع خیلی هم کار آسانی نیست و بایستی از لحاظ علمی آدم پر باری باشید. بنابراین میتوانید از همین حالا روی علم و مدارک اخذ شده یا مقالههای علمی چاپ شدهتان کار کنید تا دستتان پر باشد. این دوره هم به زبان انگلیسی ارائه میشود و هم به زبان آلمانی و قدرت انتخاب خواهید داشت. برای تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد بایستی نمرۀ آیلتس شش و نیم را داشته باشید. البته برخی دانشگاههای خاص مدرک تافل را هم قبول میکنند که در این صورت باید نمرۀ نود را در تافل کسب کرده باشید. در مورد مدارک آلمانی هم که قبلاً به تفصیل صحبت شد و بایستی B1 یا B2 داشته باشید.
تحصیل در آلمان؛ مقطع دکتری
دورۀ تحصیل در آلمان در مقطع دکترا هم مثل ایران بین سه تا پنج سال طول میکشد و این به رشتهای بستگی دارد که انتخاب میکنید. در این مقطع تحصیلی میتوانید دانشگاههایی را انتخاب کنید که هم به زبان انگلیسی و هم به زبان آلمانی تدریس میکنند و قدرت انتخاب دارید. برای اخذ پذیرش در مقطع دکترا بایستی دورههای پژوهشی خاصی را گذرانده باشید، اساتید مهمی شما را تائید کنند و صلاحیت علمی شما را به تائید برسانند. این در کنار یک رزومۀ تحصیلی پر بار مانند چاپ مقاله در محلات معتبر بین المللی یا چاپ کتاب به شما کمک میکند تا بتوانید پذیرش دانشگاههای آلمان را در دست بگیرید. اگر بتوانید توجه دانشگاههای آلمانی را به خود جلب کنید میتوانید حتی بورسیه هم بگیرید و در این صورت ماهانه بین هزار تا سه هزار یورو به حساب شما ریخته میشود که بتوانید بدون نگرانی به تحصیلاتتان تمرکز کنید. برای تحصیل در آلمان در مقطع دکترا باید آیلتس آکادمیک هفت داشته باشد و مدرک زبان آلمانی برای دانشگاههای آلمانی زبان هم باید B2 باشد.
تحصیل در آلمان؛ رشته های پزشکی
برای آنکه بخواهید در رشتههای پزشکی در دانشگاههای آلمان مشغول به تحصیل شوید باید دورۀ کارشناسی را در یکی از رشتههای مربوط به پزشکی مانند زیست یا بیولوژی گذرانده باشید و معدل شما از یک دانشگاه سراسری بالای هفده شده باشد. به علاوه بایستی مدرک زبان آلمانی حداقل B1 یا B2 را هم داشته باشید. پس از آن باید یک سال در کالج مشغول به تحصیل شوید و بعد در آزمون ورودی رشتۀ پزشکی در آلمان شرکت کنید. اگر نمرۀ مورد نیاز را به دست آورید میتوانید در دانشگاههای آلمان مشغول به تحصیل در رشتههای پزشکی شوید و آیندهتان را تضمین کنید. معدل سال یازدهم و دوازهم دبیرستان شما هم در این میان نقش مهمی را بازی میکند و نباید معدل پایینی داشته باشید. این رشتهها بسیار رقابتی هستند و باید حداکثر تلاشتان را به کار بگیرید و با دانشجویان آلمانی و دیگر کشورها به رقابت بپردازید.
تحصیل در آلمان چقدر هزینه دارد؟
ما تا کنون راجع به هزینۀ تحصیل در آلمان و مزایای آن صحبت کردیم و گفتیم که در بیشتر دانشگاههای دولتی آلمان هزینهای دریافت نمیشود. اما نباید هزینههای زندگی در آلمان را ندیده بگیرید. خب این را در نظر داشته باشید که برخی دانشگاههای آلمان که ترمی سیصد یورو بابت خدمات ارائه شده دریافت میکنند و در این مورد باید انتخاب درستی داشته باشید تا اگر نمیخواهید یا نمیتوانید چنین مبلغی را بپردازید، دانشگاه مناسبی را انتخاب کنید. علاوه بر این موضوع در یک سال ششصد یورو بابت بیمۀ درمانی دانشجویان دریافت میشود که موضوعی الزامی است و باید در محاسبات خود آن را در نظر داشته باشید. به طور میانگین هم هزینۀ خوابگاه و خورد و خوراک شما چیزی حدود هشتصد یورو در ماه در میآید و این موضوع با توجه به اینکه شما چقدر صرفه جو یا ولخرج هستید متغیر است. در مورد خوابگاهها هم باید گفت که هم میتوانید از خوابگاههای خصوصی بهره مند شوید و هم دولتی. چیزی که در محاسبات بالا گفته شد هزینۀ خوابگاههای دولتی را در نظر گرفته بود که چیزی حدود صد و هشتاد تا دویست و هشتاد یورو در ماه است. در مورد خوابگاههای خصوصی که به طبع خدماتی بیشتری را در اختیار دانشجو قرار میدهد باید گفت که ماهی سیصد تا ششصد یورو هزینه میشود. در این میان خورد و خوراک معمولی شما حدود دویست یورو هزینه برمی دارد و هزینۀ رفت و آمد و استفاده از اینترنت و تلفن هم حدود صد یورو در نظر گرفته میشود. البته شما میتوانید حین تحصیل کار هم بکنید و بخشی از هزینههای زندگی خود را پوشش دهید.